KADINLARA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ

KADINLARA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ  SÖZLEŞMESİ

 

 

Genel Kurulunun 18 Aralık 1979 tarihli ve 34/180 sayılı Kararıyla kabul edilmiş ve imzaya, onaya ve katılmaya açılmıştır.

 

Yürürlüğe giriş: 3 Eylül 1981

 

BAŞLANGIÇ

 

Bu Sözleşmeye Taraf Devletler,

 

Birleşmiş Milletler Şartı’nın temel insan haklarına, insanlık onuru ve insanın değeri ile erkeklerin ve kadınların haklar bakımından eşitliğine olan inancını yeniden teyit ettiğini kaydederek,

 

 İnsan  Hakları  Evrensel  Bildirisi’nin  ayrımcılığın  kabul  edilemezliği  prensibini  teyit  ettiğini  ve  bütün insanların onurları ve hakları bakımından eşit ve özgür doğduklarını ve herkesin cinsiyet dayanan ayrım da dahil, bu Bildiri’de yer alan hiç bir ayrımcılığa tabi tutulmaksızın haklara ve özgürlüklere sahip olduklarını ilan etmiş olması kaydederek,

 

 İnsan  Haklarına  dair  Uluslararası Sözleşmelere  Taraf  olan  Devletlerin,  erkeklere  ve  kadınlara ekonomik,  sosyal,  kültürel,  kişisel  ve  siyasal  haklardan  yararlanmaları  konusunda  eşit  haklar  sağlama yükümlülüğü altında bulunduğunu kaydederek,

 

Birleşmiş  Milletler  ve  onun  uzman  kuruluşlarının  gözetiminde  meydana  getirilen  uluslar arası Sözleşmelerin erkekler ve kadınlar arasında hak eşitliği sağlamaya çalıştığını dikkate alarak,

 

Birleşmiş Milletler ve onun uzman kuruluşları tarafından kabul edilen kararların, bildirilerin ve tavsiye kararlarının erkekler ve kadınlar arasında hak eşitliği sağlamaya çalıştığını kaydederek,

 

Ancak  bu  gibi  çeşitli  belgelere  rağmen,  kadınlara  karşı ayrımcılığın  yaygın bir  şekilde  devam etmesinden kaygı duyarak,

 

Kadınlara  karşı  ayrımcılığın  hak  eşitliği  ve  insanlık  onuruna  saygı  prensiplerini  ihlal  etmesinin, kadınların erkeklerle eşit bir biçimde ülkenin siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamına katılmalarına bir engel oluşturduğunu, toplumun ve  ailenin  refah düzeyinin  artmasına mani olduğunu  ve ülkelerinin  ve insanlığın  hizmetinde  bulunan  kadınların  yeteneklerini  tam  olarak  geliştirmelerini  daha  da  güçleştirdiğini akılda tutarak,

 

 Yoksulluk  içinde  bulunan  kadınların  yiyecek,  sağlık,  eğitim, öğretim  ve    imkanları  ile  diğer ihtiyaçlarını karşılamada yeterli imkanı bulamamalarından kaygı duyarak,

 

Hakkaniyet ve adalet esaslarına dayanan yeni uluslararası ekonomik düzenin, erkekler ile kadınlar arasında eşitliğin sağlanmasına doğru önemli ölçüde katkıda bulunacağına inanarak,

 

Apartheid’in,  her  türlü  ırkçılığın,  ırkçı  ayrımcılığının,  koloniciliğin,  yeni  koloniciliğin,  saldırganlığın, yabancı işgalinin, bir Devlet üzerinde egemenlik kurmanın ve iç işlerine karışmanın ortadan kaldırılmasının, erkeklerin ve kadınların haklardan tam olarak yararlanmaları için esas olduğunu vurgulayarak,

 

Uluslararası  barış  ve  güvenliğin  güçlendirilmesinin,  uluslararası gerilimin  giderilmesinin,  sosyal  ve ekonomik sistemleri ne olursa olsun bütün Devletler arasında karşılıklı işbirliği yapılmasının, genel ve tam bir  silahsızlanmaya  gidilmesinin,  özelikle  sıkı  ve  etkili  bir  uluslararası  kontrol  altında  nükleer silahsızlanmanın,  ülkeler  arasında adalet,  eşitlik  ve  karşılıklı  menfaat  prensiplerinin  kabul  edilmesinin  ve yabancı  ve  koloni  hakimiyeti  ve  yabancı  işgali altındaki  halkların  self-determinasyon  ve  bağımsızlık haklarını tanımakla beraber ulusal egemenliğe ve ülke bütünlüğüne saygı göstermenin, toplumsal ilerlemeyi ve  gelişmeyi  sağlayıp  bunun  sonucu  olarak  erkekler  ile  kadınlar arasında  tam  bir  eşitliğe  ulaşılmasına katkıda bulunacağını teyit ederek,

 

Bir ülkenin bütünüyle gelişmesi, yeryüzündeki refahın artması ve özgürlüğün gerçekleşmesi için, her alanda kadınların erkeklerle aynı şartlar altında eşit bir biçimde katılmaları gerektiğinin farkında olarak,

Ailenin  ve  toplumun  gelişmesine  kadının  büyük  katkısının  henüz  tam  olarak  kabul  edilmemiş olduğunu, anneliğin toplumsal bakımdan önemi ile her iki eşin aile içindeki ve çocuğun yetiştirilmesindeki rolünü  akılda  tutarak,  ve  kadının  doğurganlıktaki  rolünün  ayrımcılık  için  bir  temel  sayılamayacağının  ve fakat  çocuğun  yetiştirilmesinde kadın ve  erkek ile  toplumun  bir  bütün  olarak  sorumluluğu  paylaşmalarını gerektirdiğinin farkında olarak,

 

Erkekler ile kadınlar arasında tam bir eşitliğin gerçekleşmesi için erkekler ile birlikte kadınların da toplum ve aile içindeki geleneksel rollerinin değişmesine ihtiyaç bulunduğundan,

 

Kadınlara  karşı Ayrımcılığın  Tasfiye  edilmesi  hakkındaki  Bildiri’de  yer  verilen  prensiplerin

uygulanmasına ve bu amaçla her türlü ayrımcılığın ve görünümlerinin tasfiye edilmesi için gerekli her türlü tedbiri almaya karar vererek,

 

Aşağıdaki konularda anlaşmışlardır:

 

I. BÖLÜM

 

1. Madde

Kadınlara karşı ayrımcılığın tanımı

 

Bu Sözleşmenin  amacı bakımından  “kadınlara  karşı  ayrımcılık”  terimi  siyasal,  ekonomik,  sosyal, kültürel,  kişisel  veya  diğer  alanlardaki  kadın  ve  erkek  eşitliğine  dayanan  insan  haklarının  ve  temel özgürlüklerin,  medeni  durumları  ne  olursa  olsun  kadınlara  tanınmasını,  kadınların  bu  haklardan yararlanmalarını  veya  kullanmalarını  engelleme  veya  hükümsüz  kılma  amacını taşıyan  veya  bu  sonucu doğuran cinsiyete dayalı her hangi bir ayrım, dışlama veya kısıtlama anlamına gelir.

 

2. Madde

Hukuki alanda tedbirler alma yükümlülüğü

 

Taraf Devletler kadınlara karşı ayrımcılığın her biçimini yasaklayıp, her türlü vasıtayla ve hiç vakit kaybetmeden  kadınlara  karşı  ayrımcılığı  tasfiye  etme  politikası  izlemeyi  kabul  ederler,  ve  bu  amaçla aşağıdaki konularda taahhütte bulunurlar:

 

a)  Erkeklerin  ve  kadınların  eşitliği  prensibini  henüz  ulusal  anayasalarına  veya  diğer  ilgili

mevzuatlarına içselleştirmemişler ise, bu prensibi içselleştirmeyi ve yasalar ve diğer uygun vasıtalarla bu prensibin pratik olarak uygulanmasını sağlamak;

b) Kadınlara  karşı  her  türlü  ayrımcılığı yasaklayan  ve  gerektiği  taktirde  yaptırımlar  getiren  gerekli mevzuatı çıkarmak ve diğer tedbirleri almak;

c) Kadınların haklarını erkeklerle eşit bir biçimde koruyacak hukuki mekanizmalar kurmak ve yetkili ulusal yargı yerleri ile diğer kamu kurumları vasıtasıyla her hangi bir ayrımcılık karşısında kadınların etkili bir biçimde korunmasını sağlamak;

d) Kadınlara karşı ayrımcılık niteliğindeki bir eylem veya uygulamadan kaçınmak ve kamu kurum ve kuruluşların bu yükümlülüğe uygun davranmalarını sağlamak;

e) Her hangi bir kişi, kurum veya kuruluş tarafından kadınlara karşı ayrımcılık yapılmasını önlemek için gerekli her türlü tedbiri almak;

f) Kadınlara  karşı  ayrımcılık  oluşturan  mevcut  yasaları,  hukuki  düzenlemeleri,  gelenekleri  ve uygulamaları değiştirmek veya kaldırmak için gerekli her türlü tedbiri almak;

g) Kadınlara karşı ayrımcılık oluşturan bütün ulusal ceza hükümleri kaldırmak;

 

3. Madde

Siyasal, ekonomik ve kültürel alanlarda tedbir alma yükümlülüğü

 

Taraf Devletler kadınların tam olarak gelişmelerini ve ilerlemelerini sağlamak üzere, erkeklerle eşitlik temeline dayanan insan haklarını ve temel özgürlüklerini güvence altına almak ve kullanmalarını sağlamak amacıyla, mevzuat çıkarmak da dahil her alanda ve özellikle siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda gerekli her türlü tedbiri alır.

 

4. Madde

Geçici olarak alınan özel tedbirler

 

1. Erkekler ile kadınlar arasındaki eşitliği fiilen gerçekleştirmeyi hızlandırmak için Taraf Devletlerin aldıkları geçici tedbirler, bu Sözleşmede tanımlanan bir ayrımcılık şeklinde görülemez; ancak bunlar hiçbir şekilde  eşitlikçi  olmayan  veya  farklı  türden  standartların  sürdürülmesi  sonucunu  doğuramaz;  fırsat  ve muamele eşitliğini sağlama amacı gerçekleştiğinde bu tedbirlerin uygulanmasına son verilir.

2. Anneliği korumak amacıyla bu Sözleşmedeki tedbirler de dahil Taraf Devletler tarafından alınan bütün özel tedbirler ayrımcılık şeklinde görülemez.

 

5. Madde

Önyargıların ve geleneklerin tasfiye edilmesi

 

Taraf Devletler aşağıdaki konularda gerekli tedbirleri alırlar:

 

a) Her iki cinsten birinin aşağı veya üstün olduğu veya erkekler ile kadınların basma kalıp rollere

sahip oldukları düşüncesine dayanan bütün önyargılar ve gelenekler ile her türlü uygulamayı tasfiye etmek amacıyla erkeklerin ve kadınların sosyal ve kültürel davranış tarzlarını değiştirmek;

b)  Ailede  verilen  eğitimin,  toplumsal  bir  işlev  olarak  anneliğin  gerektiği  şekilde  anlaşılmasını ve çocuğun  büyütülmesinde  ve  yetiştirilmesinde  erkeklerin  ve  kadınların  ortak  sorumluluğunun  kabul edilmesini, yani çocuğun menfaatlerinin her durumda öncelik taşıdığını de içermesini sağlamak.

 

6. Madde

Kadın satışının yasaklanması

 

Taraf  Devletler  her  hangi  bir  biçimde  kadın satışını  ve  kadınların  fahişeleştirilerek  istismar

edilmelerini son erdirmek için mevzuat çıkarmak da dahil, gerekli her türlü tedbiri alır.

 

 

II. BÖLÜM

7. Madde

Oy verme, seçilme ve katılma hakkı Taraf Devletler ülkenin siyasal ve kamusal yaşamında kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etmek için gerekli her türlü tedbiri alır ve, özellikle kadınların erkeklerle eşit şekilde aşağıdaki haklarını güvence altına alır:

 

a)  Bütün  seçimlerde  ve  referandumlarda  oy  kullanmak  ve  kamusal  olarak  seçim  yapılan  bütün organlara seçilebilmek hakkı;

b)  Hükümet  politikalarının  formüle  edilmesine  ve  bunların  uygulanmasına  katılma  hakkı  ile  kamu görevlerine atanma ve idarenin her düzeyinde kamusal görevleri yerine getirme hakkı;

c) Hükümet dışı kuruluşlar ile ülkenin kamusal ve siyasal yaşamıyla ilgili kuruluşlara katılma hakkı.

 

8. Madde

Hükümeti temsil hakkı

 

Taraf  Devletler  kadınların  erkeklerle  aynı  şekilde  ve  hiç  bir  ayrımcılığa  tabi  tutulmaksızın

Hükümetlerini uluslararası düzeyde temsil etmeleri ve uluslararası örgütlerin çalışmalarına katılmaları için gerekli her türlü tedbiri alır.

 

9. Madde

Vatandaşlık hakkı

 

1.  Taraf  Devletler  vatandaşlığın  kazanılması,  değiştirilmesi,  sürdürülmesi  konusunda  kadınlara erkeklerle  eşit  haklar  tanır.  Taraf  Devletler  özellikle,  bir  yabancı  ile  evlenmenin  veya  evlilik  sırasında kocanın  vatandaşlık değiştirmesinin,  otomatik  olarak  kadının  da  vatandaşlık  değiştirmesine,  Vatansız kalmasına veya zorla kocanın vatandaşlığına geçmesine neden olmamasını sağlar.

2. Taraf Devletler çocukların vatandaşlığı konusunda kadınlara erkeklerle eşit haklar sağlar.

 

III . BÖLÜM

10. Madde

Eğitim hakkı

 

Taraf  Devletler  eğitim  alanında  kadınların  erkeklerle  aynı  haklara  sahip  olmalarını  sağlamak  için kadınlara  karşı ayrımcılığı  tasfiye  etmek  üzere  gerekli  her  türlü  tedbiri  ve  kadınlarla  özellikle  erkeklerin eşitliğine dayanan aşağıdaki tedbirleri alır:

 

a) Meslek ve sanat rehberliği verilmesinde, kentsel alanlarda olduğu gibi kırsal alanlarda da eğitim kuruluşlarına girme ve bu  kuruluşlardan  diploma  almada  eşit  şartların  sağlanması;  bu  eşitlik  okul  öncesi eğitim ile genel, teknik, mesleki ve yüksek teknik eğitimde, ve her çeşit mesleki öğretimde sağlanır;

b) Aynı öğretim programına katılmaları, aynı sınavlara girmeleri, nitelik bakımından aynı düzeydeki eğitimcilerden eğitim almaları, aynı nitelikteki bina ve eğitim araçlarına sahip olmaları sağlanır;

c)  Erkeklerin  ve  kadınların  kalıplaşmış  rolleriyle  ilgili  kavramların  eğitimin  her  düzeyinden  ve biçiminden tasfiye edilmesi için karma eğitim ve bu amaca ulaşılmasına yardımcı olacak diğer eğitim türleri teşvik edilir, ve özellikle okul kitapları ve ders programların gözden geçirilir ve bu öğretim metoduna göre uyarlanır;

d) Burs ve diğer eğitim yardımlarından yararlanmada aynı imkanlar sağlanır;

e)  Erkekler  ile  kadınlar  arasında  varolan  eğitim  açığını mümkün  olan  en  kısa  sürede  kapatmayı amaçlayan yetişkinler için programlar ile okuma yazma programları da dahil, sürekli eğitim programlarına katılmaları konusunda aynı imkanlar sağlanır;

f) Kız  öğrencilerin  okuldan  ayrılma  oranlarının  düşürülmesi  ve  okuldan  erken  ayrılan  kızlar  ve kadınlar için eğitim programları düzenlenir;

g) Spora ve beden eğitimine faal olarak katılmalarını sağlamak için aynı imkanlar tanınır;

h) Aile planlaması hakkında bilgi ve tavsiyeler dahil, aile sağlığını ve iyiliğini sağlayamaya yardımcı olacak özel bazı eşitsel bilgiler verilir.

 

11. Madde

Çalışma hakkı

1.  Taraf  Devletler  istihdam  alanında  erkekler  ile  kadınların  eşitliğini  sağlayacak  şekilde  kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etmek için kadınlara aynı hakları ve özellikle aşağıdaki hakları tanır:

a) Her insanın vazgeçilmez bir hakkı olan çalışma hakkı;

b)  Istihdam  konularında  seçim  yapılırken  aynı  ölçülerin  uygulanması da dahil, aynı  istihdam

imkanlarından yararlanma hakkı;

c) Mesleğini ve işini serbestçe seçme hakkı, meslekte ilerleme hakkı, iş güvenliğine sahip olma ve hizmet karşılığı imkanlardan ve menfaatlerden yararlanma hakkı ile, çıraklık eğitimi, ileri düzeyde mesleki eğitim ve bilgi yenileme eğitimi gibi mesleki eğitim ve yenileme eğitimi alma hakkı;

d) Tazminatlar da dahil eşit ücret alma, ve eşit değerde yapılan işe karşı eşit muamele görme ile

birlikte işin niteliğinin değerlendirilmesinde eşit muamele görme hakkı;

e) Özellikle emeklilik, işsizlik, hastalık, malullük, yaşlılık ve diğer iş göremezlik gibi hallerde sosyal güvenlik hakkı ile birlikte ücretli izin hakkı;

f) Sağlığın korunması ve doğurganlık yeteneğinin korunması da dahil, çalışma şartlarında güvenlik hakkı;

 

2. Taraf Devletler, evlilik veya annelik sebepleriyle kadına karşı ayrımcılık yapılmasını engellenmek ve çalışma hakkını etkili bir biçimde korumak için aşağıdaki tedbirleri alırlar:

a)  Hamilelik  veya  annelik  izni  sebebiyle  işe  son  verilmesini  ve medeni  duruma  dayanılarak  işten çıkarma şeklinde ayrımcılık yapılmasını cezaya tabi tutarak yasaklar;

b) Işi,  işte  kıdemi  veya  sosyal  hakları  kaybetmeden  ücretli  olarak  veya  buna  benzer  menfaatler sağlanarak annelik izni verilmesine dair düzenleme yapar;

c)  Anne  ve  babanın  aile  içi yükümlülüklerini,  çalışma yaşamındaki  sorumluluklarıyla  ve  toplumsal yaşama katılmalarıyla  uyumlaştırabilmeleri  için,  özellikle  çocuk  bakım  kurumlarının  kurulmasını  ve geliştirilmesini istemek suretiyle, gerekli destekleyici sosyal hizmetlerin sağlanmasını teşvik eder;

d)  Hamilelik  sırasında  kendilerine  zarar  verebilecek  işlerde  çalışan  kadınların  özel  olarak

korunmasını sağlar;

 

3.  Bu  madde  kapsamına  giren  koruyucu  yasal  önlemler,  bilimsel  ve  teknolojik  bilgilerin  ışığında periyodik olarak gözden geçirilir ve gerekli görüldüğü takdirde düzeltilir, kaldırılır veya genişletilir.

 

12. Madde

Sağlık hakkı

 

1. Taraf Devletler sağlık alanında erkekler ile kadınların eşit şekilde, aile planlaması hizmetleri de dahil sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamak üzere kadınlara Karar ayrımcılığı tasfiye etmek için gerekli her türlü tedbiri alır.

2.  Taraf  Devletler  bu  maddenin  birinci  fıkrasındaki  hükümlere  bakmaksızın,  hamilelik  dönemi, doğum dönemi ve doğum sonrası dönem ile ilgili olarak kadınlara, gerektiği takdirde ücretsiz olarak, gerekli hizmetleri sağlar; bunun yanında hamilelik ve emzirme döneminde yeterli hizmet verir.

 

13. Madde

Ekonomik ve sosyal yaşamın diğer alanlarındaki haklar

 

Taraf Devletler  ekonomik  ve  sosyal  yaşamın  diğer  alanlarında  erkekler  ile  kadınların  eşit  şekilde aynı  haklardan  yararlanmasını  sağlamak  üzere  kadınlara  karşı ayrımcılığı  tasfiye  etmek  için  gerekli  her türlü tedbiri alır ve özellikle aşağıdaki hakları tanır:

 

a) Aile tazminatlarından yararlanma hakkı;

b) Banka kredisi alma, ipotek ettirme ve diğer mali imkanlardan yararlanma hakkı;

c) Eşlendirici faaliyetler ile her türlü sportif ve kültürel faaliyetlere katılma hakkı;

 

14. Madde

Kırsal alandaki kadınların hakları

 

1. Taraf Devletler kırsal  alanda  yaşayan  ve  kayıt  dışı  sektörlerde  çalışarak  ailelerinin  ekonomik yaşamlarına önemli katkıda bulunan kadınların karşılaştıkları özel sorunları dikkate alır ve bu Sözleşmenin hükümlerinin kırsal alanda yaşayan kadınlara uygulanmasını sağlamak için gerekli her türlü tedbiri alır.

 

2.  Taraf  Devletler  erkekler  ile  kadınlar arasında  eşitliği  sağlamak  üzere,  kırsal  alanda  meydana gelen gelişmelere katılmaları ve bu gelişmelerden yararlanmaları için kırsal alanda yaşayan kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etmek için gerekli her türlü tedbiri alır, ve bu kadınlara özellikle aşağıdaki hakları tanır;

 

a) Her düzeydeki plânlamanın yapılmasına ve uygulanmasına katılma hakkı;

b)  Aile  planlamasında  bilgilendirme,  danışmanlık  ve  hizmet  verme  de  dahil,  yeterli  sağlık

hizmetinden yararlanma hakkı;

c) Sosyal güvenlik programlarından doğrudan yararlanma hakkı;

d)  Okuma-yazma  ile  ilgili  öğretim  de  dahil,  teknik  yeterliliklerini  artırmak  için  halka  açık  olan  ve geliştirmeye yönelik hizmetler ile birlikte her türlü resmi veya gayri resmi eğitim ve öğretimden yararlanma hakkı;

e) Adam çalıştırma veya çalışma suretiyle ekonomik imkanlardan eşit bir biçimde yararlanmalarını sağlamak için ferdi gruplar ve topluluklar örgütleme hakkı;

f) Her türlü toplumsal faaliyetlere katılma hakkı;

g) Tarımsal kredi ve borç alma, pazarlama imkanlarına ulaşma, toprak ve tarım reformunda gerekli teknolojiden yararlanma ve eşit muamele görme ile iskan programlarından yararlanma hakkı;

h) Özellikle konut, sağlık, aydınlanma, içme suyu, ulaşım ve iletişim hizmetleriyle ilgili yeterli yaşam standartlarından yararlanma hakkı.

 

IV. BÖLÜM

15. Madde

Hukuk önünde eşitlik hakkı

 

1. Taraf Devletler kadınların erkeklerle hukuk önünde eşitliğini kabul eder.

2. Taraf Devletler hukuki meselelerde kadınların erkeklerle aynı hukuki ehliyete sahip olmalarını ve bu ehliyeti kulanmaları için aynı imkanlara sahip olmalarını kabul eder. Taraf Devletler özellikle, Sözleşme yapma ve malların  idaresi  konusunda  kadınlara  eşit  haklar  tanır  ve, mahkeme ve yargı yerleri  önündeki davaların her aşamasında eşit muamele görmelerini sağlar.

3.  Taraf  Devletler,  kadının  hukuki  ehliyetini  kısıtlamaya  yönelik  hukuki  sonuç  doğuran  bütün Sözleşmelerin ve her türlü özel belgenin hükümsüz sayılacağını kabul eder.

4. Taraf Devletler, kişilerin seyahat hakkı ve, yerleşme ve konutu seçme özgürlüğü ile ilgili yasalarda erkeklere ve kadınlara eşit haklar tanımayı kabul eder.

 

16. Madde

Evlenme ve aile ilişkileri alanındaki haklar

 

1. Taraf Devletler evlilik ve aile ilişkileri ile ilgili bütün konularda kadınlara karşı ayrımcılığı tasfiye etmek için gerekli her türlü tedbiri alır ve özelikle erkeklerle kadınların eşitliğini öngören aşağıdaki hakları tanır:

 

a) Evlenmede aynı hakka sahip olma;

b) Serbestçe eş seçmede ve serbest ve kendi rızasıyla evlenmede aynı hakka sahip olma;

c) Evlilik döneminde ve boşanma sırasında aynı haklara ve yükümlülüklere sahip olma;

d) Medeni durumları ne olursa olsun, anne ve baba olarak çocuklarla ilgili konularda aynı haklara ve yükümlülüklere sahip olma; her hal ve karda çocukların menfaatlerine üstünlük tanınır;

e)  Çocukların  sayısına  ve  dünyaya  getirilme  zamanına  serbestçe  ve  makulce  karar  verme

konusunda  aynı  hakka  sahip  olma ve  bu hakları  kullanabilmeleri  için  gerekli  bilgiye,  eğitime  ve  araçlara sahip olma;

f)  Velayet,  vasilik,  kayyımlık  ve evlat  edinme,  veya  bu  kavramların  bulunduğu  ulusal mevzuattaki benzer  kurumlar  bakımından  aynı  haklara  ve  yükümlülüklere  sahip  olma;  her  hal  ve  karda  çocukların  menfaatlerine üstünlük tanınır;

g) Soyadı, meslek ve iş seçme hakları da dahil, karı ve koca olarak aynı kişisel haklara sahip olma;

h) Eşlerin malarına sahip olma, kazanma, işletme, idare etme, kullanma ve mallarını bir bedel karşılığında veya bedelsiz olarak elden çıkarma konusunda aynı haklara sahip olma.

 

2.  çocuğun  nişanlandırılması  ve  evlendirilmesi  hiç  bir  hukuki  sonuç  doğurmaz;  asgari  evlenme yaşını tespit etmek ve evliliklerin resmi sicile kaydının zorunlu hale getirilmesi için yasama tedbirleri de dahil gerekli tüm işlemler yapılır.

 

V. BÖLÜM

17. Madde

Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Tasfiye edilmesi Komitesi

 

1. Bu Sözleşmenin uygulanmasında meydana gelen gelişmeleri incelemek amacıyla (bundan sonra Komite  diye  geçecek  olan)  bir  Kadınlara Karşı Ayrımcılığın  Tasfiye  edilmesi  Komitesi  kurulur;  Komite  Sözleşmenin  yürürlüğe  girmesi  sırasında  on  sekiz,  ve  Sözleşmenin  otuz  beş Taraf Devlet  tarafından onaylanması veya katılmasından sonra yirmi üç tane yüksek ahlaki niteliklere ve Sözleşmenin kapsadığı  alanda ehliyete sahip uzmanlardan meydana gelir. Uzmanlar Taraf Devletlerin vatandaşları arasından ve bu Devletler tarafından seçilirler ve uzmanlar kendi şahsi sıfatlarıyla görev yaparlar; uzmanların seçiminde coğrafi  dağılım  dengesine  ve  farklı uygarlık  biçimleri  ile  birlikte  başlıca  hukuk  sistemlerinin  temsil

edilmesine özen gösterilir.

 

2. Komite üyeleri Taraf Devletlerce aday gösterilen kişilerin yer aldığı bir listeden gizli oyla seçilir. Her Taraf Devlet kendi vatandaşları arasından sadece bir kişiyi aday gösterebilir.

 

3.  İlk  seçimler  bu  Sözleşmenin  yürürlüğe  girmesinden  itibaren  altı  ay  içinde  yapılır. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri her seçim tarihinden en az üç ay önce Taraf Devletlere birer mektup göndererek, gösterecekleri adayın ismini iki ay içinde sunmaya davet eder. Genel Sekreter bu suretle aday gösterilen kişilerin  isimlerini  alfabetik  sıraya  koyup,  yanlarına  kendilerini  aday  gösteren  Taraf  Devletin  adını da belirterek bir liste hazırlar ve bu listeyi Taraf Devletlere gönderir.

 

4. Komite üyelerinin seçimi, Genel Sekreter tarafından Birleşmiş Milletler Merkezine çağrılan Taraf Devletlerin  yapacakları  toplantıda  gerçekleştirilir.  Taraf  Devletlerin  üçte  ikisinin  katılmasıyla  yetersayının oluşacağı  toplantıda,  en  fazla  oyu  alan  adaylar  ile  toplantıda  bulunup  oy  kullanan  Taraf  Devletlerin  temsilcilerinin salt çoğunluğunun oyunu alan adaylar, Komiteye üye seçilmiş olur.

 

5. Komite üyeleri dört yıllık bir süre için seçilirler. Ancak, yapılan ilk seçimlerde Komiteye üye seçilen dokuz üyenin görev süresi iki yıl sonra sona erer; bu dokuz üyenin adları ilk seçimin yapılmasından hemen sonra, Komite Başkanı tarafından kura ile belirlenir.

 

6.  Otuz  beşinci  onay  veya  katılmadan  sonra  Komiteye  seçilecek  beş  ilave  üyenin  seçimi,  bu maddenin 2, 3 ve 4. fıkralarına göre yapılır. Bu suretle seçilen ilave üyelerden iki tanesinin görev süresi iki yıl sonra sona erer; bu iki üyenin adları Komite Başkanı tarafından kura ile belirlenir.

 

7. Arızi  sebeplerle  boşalan  üyeliklerin  doldurulması  için,  Komite  üyeliği  sona  eren  uzmanın vatandaşı  olan  Taraf  Devlet  kendi  vatandaşları  arasından  başka  bir  uzman  atar;  bu  atama  Komitenin onayına tabidir.

 

8.  Komite  üyelerine  Genel  Kurulun  onayıyla,  Komitedeki  görevin  önemini  dikkate  alarak  Genel Kurulun belirleyeceği miktarda ve şartlarda Birleşmiş Milletler bütçesinden bir ücret ödenir.

 

9. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Komitenin bu Sözleşmeye göre görevlerini etkili bir biçimde yerine getirmesini sağlamak için gerekli personeli ve imkanları sağlar.

 

18. Madde

Devlet raporları

 

1. Taraf Devletler, Komite tarafından  incelenmek  üzere  Birleşmiş  Miletler  Genel  Sekreterine,  bu Sözleşme hükümlerine etkililik kazandırmak için aldıkları yasal, yargısal, idari ve diğer tedbirleri ve konuda kaydedilen gelişmeleri içeren bir rapor sunmayı taahhüt eder. Bu raporlar:

 

a) İlgili Devlet bakımından Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonra bir yıl içinde;

b) Bundan sonra en azından her dört yılda bir ve Komite talep ettiği zamanlarda verilir.

 

Bu alanda hukuki destek sorularının gönderilmemesini rica ediyoruz.
Maille gönderilen hukuki destek kapsamındaki sorular yanıtlanmamaktadır.

Kapat